Усе дарогі вядуць ва Украіну: як Расія выкарыстоўвае дэзынфармацыю для падтрымкі сваіх намаганняў на месцах

Паколькі Расія працягвае павышаць стаўкі ў сваёй гульні на мяжы з Украінай, Украіна зноў становіцца галоўнай мішэнню намаганняў па зневажэнні, скажэнні фактаў, адцягненні ўвагі і запалохванні.

Украіна — нярэдкая мішэнь пракрамлёўскай дэзынфармацыі. У больш чым 13 500 выпадкаў, якія мы выявілі, каталагізавалі, выкрылі і абверглі з 2015 года, Украіна згадваецца больш чым у 5200. Гэта амаль 40 адсоткаў усіх выпадкаў у базе даных EUvsDisinfo.

Паколькі становіцца ўсё цяжэй і цяжэй глядзець праз дымавую заслону хлусні на Украіну, якую разносіць пракрамлёўская экасістэма дэзынфармацыі, мы апублікавалі разбуральнік міфаў, які разглядае сем найбольш распаўсюджаных і небяспечных міфаў, — а часта адкрытую хлусню — звязаных з расійска-ўкраінскім канфліктам у пачатку гэтага тыдня.

Вінаваты ва ўсім Захад

У рамках больш шырокіх намаганняў абняславіць Украіну і пасеяць блытаніну вакол нарастання напружанасці, выкліканай Расіяй, вылучаліся два наратывы. Па-першае, Украіна выкарыстоўваецца Захадам. Шэраг СМІ спрабавалі адлюстраваць Украіну як інструмент уплыву для заходніх дзяржаў і дэстабілізацыі Расіі. Як ЗША, так і Вялікабрытаніі надавалася асаблівая ўвага, як заўсёды.

Гэта агульнапрызнаная мадэль, бо мы ўвесь час падбіраем гісторыі накшталт «ЗША выкарыстоўваюць Украіну як фантом для супрацьстаяння Расіі» і «ЗША, Вялікабрытанія і Канада спрабавалі выкарыстаць Украіну як таран супраць Расіі» і гэтак далей. Як быццам гэта было недастаткова смяхотна, пракрамлёўскія выданні ідуць яшчэ далей і цяпер сцвярджаюць, што «Украіна ўжо акупаваная ЗША і іх сатэлітамі».

Другі галоўны наратыў, які варта вылучыць, — гэта сцвярджэнне, што Захад збіраецца правесці аперацыю пад фальшывым сцягам, каб выклікаць прамое сутыкненне з расійскімі сіламі, сабранымі ля ўкраінскай мяжы. Гэты наратыў прымаў розныя віды і формы, ад абвінавачвання Захаду ў правакацыях у інфармацыйнай прасторы да сцвярджэння, што заходнія інструктары ствараюць гарачую кропку на мяжы Расіі. Калі гэтыя сцвярджэнні падаюцца знаёмымі, то гэта таму, што яны былі зроблены. Сцвярджэнні, што Захад выкарыстоўвае ілжывы сцяг для правядзення аперацыі і што Расія знаходзіцца ў акружэнні НАТА, — гэта даўнія размовы пракрамлёўскіх дэзынфарматараў.

Украіна — гэта інструмент заходніх краін супраць Расіі
Амерыканскае ўварванне ва Украіну публічна апісваецца як расійскае ўварванне
Ва Украіне Захад рыхтуе правакацыі
Арганізацыя НАТА было створана для супрацьстаяння, а не абароны

Усё звязана. Ці гэта сапраўды так?

Шмат у чым пракрамлёўскія дэзынфарматары вельмі падобныя на людзей, якія вераць у змовы. Яны бачаць сувязі ўсюды, у тым ліку там, дзе іх няма. Паколькі цяпер галоўнай мэтай іх намаганняў з’яўляецца Украіна, яны спрабавалі абвінаваціць у пратэстах у Казахстане украінскія спецслужбы, сярод іншых падазраваных, сцвярджаючы, што яны «каардынавалі дзеянні пагромшчыкаў у Казахстане».

Натуральна, абвінавачанне Украіны ў некаторых СМІ не перашкодзіла ім абвінаваціць ЗША ў іншых, сцвярджаючы, што ЗША каардынавалі пратэсты ў Казахстане, каб аказаць ціск на Расію напярэдадні амерыкана-расійскіх перамоў па бяспецы, якія адбыліся ў Жэневе. У яшчэ адной групе СМІ яны больш невыразна паказалі на «чужую руку», не прыводзячы аніякіх доказаў, не кажучы ўжо пра вартыя даверу звесткі.

Гэта яшчэ адзін вядомы крок пракрамлёўскіх дэзынфармацыйных СМІ — ілжыва адлюстроўваць народныя пратэсты ва ўсім свеце і сцвярджаць, што яны выкліканыя з-за мяжы, часта з боку ЗША і Захаду.

Выстаўляць НАТА агрэсарам, а Расію — ахвярай парушаных абяцанняў (якія ніколі не былі дадзены)

У даведніку па дэзынфармацыі Крамля працягваў з’яўляцца іншы лейтматыў. А менавіта, сцвярджэнне, што НАТА з’яўляецца варожым ваенным блокам, галоўная мэта якога — нанесці шкоду Расіі. Гэтая вядомая тэма пракручвалася апошнія два тыдні, як і можна было чакаць, улічваючы пазіцыю Расіі. Занятасць дэмагогіяй столькі часу, колькі гэта робіць Крэмль, з часам можа аказаць такі дэзарыентуючы эфект.

Разгубленасць Крамля не спыняецца на неразуменні і няправільным уяўленні ролі НАТА. Яны, здаецца, таксама не разумеюць канцэпцыі добраахвотных саюзаў паміж дэмакратычнымі краінамі, сцвярджаючы, што НАТА вабіць Украіну і скандынаўскія краіны ў блок і што НАТА паабяцала не пашырацца ва Усходняй і Цэнтральнай Еўропе яшчэ ў 1990 годзе. Рашэнні адносна сяброўства ў НАТА прымаюцца па кожным асобным заяўніку і цяперашнімі 30 саюзнікамі па НАТА. Кожная суверэнная дзяржава можа выбраць свой шлях, і памежныя дзяржавы — у дадзеным выпадку Расія —не маюць права ўмешвацца.

Іншыя прыклады пракрамлёўскай дэзынфармацыі на гэтым тыдні:

• Вагнера ў Малі няма: Яны ёсць, дакладна. Спытайце ў мясцовых улад і ў французскага ўрада.
• Заходнія СМІ і сацыяльныя сеткі знаходзяцца пад кантролем заходніх урадаў: Акрамя таго, што гэта проста хлусня, гэта яшчэ і шчырая памылка людзей, якія не чулі пра канцэпцыю рэдакцыйнай незалежнасці.