Сетка хлусні, раскручанай пракрамлёўскімі СМІ, часта бывае складанай. Аднак часам дапускаюцца недарэчныя памылкі. Мы сабралі 10 прыкладаў з 2021 года, калі пракрамлёўскія крыніцы былі злоўленыя на распаўсюдзе абсурднай, празмерна і асабліва няёмкай дэзінфармацыі.
1. Поўнае прызнанне віны Расіяй
Украіна – Расія
Пасля многіх гадоў адмаўлення з боку Крамля, што не перашкодзіла EUvsDisinfo выкрыць і сабраць доказы незаконнай анексіі Крыма Расіяй, зараз мы маем беспрэцэдэнтны доказ ваеннай прысутнасці Расіі на ўсходзе Украіны ад самой Расійскай дзяржавы.
Суд Кіраўскага раёна расійскага горада Растоў-на-Доне па крымінальнай справе аб карупцыі ў дачыненні да мясцовага прадпрыемства харчавання выпадкова раскрыў інфармацыю аб пастаўках прадуктаў харчавання расійскай арміі, якая знаходзіцца ў самаабвешчаных сепаратысцкіх рэспубліках на ўсходзе Украіны. Азначаны пастаўшчык нясе адказнасць за адпраўку 2 разы на тыдзень 1300 тон прадуктаў харчавання расійскім войскам на Данбасе. Клерк з кампаніі прызнаны вінаватым у дачы хабару 990 000 рублёў (13 400 долараў ЗША) высокапастаўленаму расійскаму вайскоўцу і быў прысуджаны да пяці з паловай гадоў турмы.
Пасля таго, як прэс-сакратар Крамля Дзмітрый Пяскоў назваў спасылку на расійскіх вайскоўцаў «памылкай», дакумент знік з сайта суда. Архіўная копія даступная ў Інтэрнэце.
2. Героі і зладзеі
Падчас інтэрв’ю беларускага парламентарыя на польска-беларускай мяжы, які падкрэсліў цяжкае становішча людзей, якія там апынуліся, і гуманітарную рэакцыю Беларусі, бачна, як за ім стаяць узброеныя ахоўнікі ў форме і масках, якія па сутнасці трымаюць мігрантаў у палоне. Пракрамлёўскія СМІ і падкантрольнае дзяржаве беларускае тэлебачанне выкарыстоўваюць гэтыя выявы, каб паказаць Польшчу і ЕС як бесчалавечныя і агрэсіўныя ў адрозненне ад Беларусі, якая прадстаўлена як гуманітарны дзеяч. Гэтыя часткі дэзынфармацыі адцягваць увагу ад таго, што Аляксандр Лукашэнка сістэматычна эксплуатуе людзей для сваіх палітычных мэт, выкарыстоўваючы пакутлівыя вобразы чалавечых пакут.
3. Сексуальнасць Ісуса Хрыста
«У ШЭРАГУ ЗАХОДНТХ КРАІН ВУЧНЯМ У ШКОЛЕ ПАВЕДАМЛЯЮЦЬ, ШТО ІСУС ХРЫСТОС БЫЎ БІСЕКСУАЛЬНЫМ» – КРЫТЫКІ — ЗАМЕЖНЫЯ АГЕНТЫ!
Міністр замежных спраў Расіі Сяргей Лаўроў скарыстаўся сваім Артыкулам 4000+ слоў аб знешняй палітыцы Расіі, прынцыпах, бачанні і амбіцыях як каштоўнаснай атацы на заходнюю сістэму адукацыі. Міністр сцвярджаў, што: «У шэрагу заходніх краін вучням ў школе паведамляюць, што Ісус Хрыстос быў бісексуалам», што было хутка падхоплена і разабрана журналістамі. Расійскія незалежныя журналісты прыпісалі словы Лаўрова да віруснага відэа TikTok. Дзіця ў Аўстраліі сцвярджае ў відэа, што Ісус «бі і небінарны», бо любіць усіх, ён мужчына і носіць сукенку. Мы б сцвярджалі, што гэта не вельмі надзейная крыніца для ўключэння ў дзяржаўны дакумент, і рэкамендуем расійскаму міністэрству двойчы правяраць свае крыніцы.
4. Маша і мядзведзь
На тэму мядзведзя: СМІ на поўначы Расіі памылкова ўспрыняла жарт з сатырычнага сайта як сапраўдную навіну: Швецыя афармляе для пяцігадовага дзіцяці патранажнае гадаванне пасля таго, як бацькі паказалі яму забаронены расійскі мультфільм «Маша і мядзведзь». Не, «Маша і Мядзведзь» не забаронены ў Швецыі; нават першага красавіка.
5. Дваістасць справаздач аб COVID-19
На жаль, колькасць дэзынфармацыі, звязанай з COVID-19 і вакцынамі, у нашай краіне павялічвалася ў нашай базе даных. 2021 год прынёс новы накірунак у асвятленні COVID-19 пракрамлёўскімі СМІ. Карыстальнікі сацыяльных сетак адзначаюць двайныя стандарты пракрамлёўскай справаздачнасці аб вакцынах: у той час як чытачам на рускай мове рэкамендавалі зрабіць прышчэпку, англамоўныя версіі RT і Sputnik назвалі пандэмію падманам і распаўсюдзілі заявы супраць прышчэпак.
6. Галодныя бунты ў Еўропе на Каляды?
Фота AFP 2021, Толга Акмен
На Захадзе шмат ежы, але крамлёўскія агенцтвы сцвярджаюць, што недахоп ежы прывядзе да адсутнасці калядных прысмакаў на еўрапейскіх сталах і да галодных бунтаў. Хоць у Вялікабрытаніі і былі невялікія праблемы з пастаўкамі прадуктаў харчавання з-за Brexit і недахопу кіроўцаў грузавікоў, харчовыя бойкі, недахоп медыцынскіх сродкаў, паліва або сутыкненні з паліцыяй дакладна не адбываюцца. Хіба што азначаны СМІ меў на ўвазе Ля Тамаціна, але нават гэтая таматная вайна была адменена з-за пандэміі.
7. Лічбавая барада і недахоп мужчын
45 % расіян церпяць няўдачу падчас пошуку сапраўдных мужчын у краіне
Асексуальныя эмодзі выклікалі ўзбурэнне сярод расійскіх парламентарыяў, якія абвінавацілі Захад у наўмысным нападзе на Расію, апошні бастыён маскуліннасці, з барадатымі жанчынамі і жанчынападобнымі мужчынамі.
Як ні дзіўна, расійскі дзяржаўны інстытут грамадскай думкі ВЦИОМ апублікаваў апытанне аб сапраўдных мужчынах, у якім акрэсліў якасці мужчынскага полу. Апытанне, якое падхапілі некалькі пракрамлёўскіх СМІ, пералічвала наступныя вартасці сапраўдных мужчын: сумленнасць (19 %), надзейнасць (14 %) і справядлівасць (9 %). Аднак з 1600 чалавек 45 % апытаных не змаглі назваць ніводнага «сапраўднага мужчыну» ў Расіі.
8. Снегавік-злачынца і скрыня ад тэлевізара
Фота Радыё Свабода Беларусь
Гістарычны бел-чырвона-белы сцяг стаў сімвалам масавага пратэснага руху, які пачаўся пасля спрэчных прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі 9 жніўня 2020 года. Тысячы людзей былі арыштаваныя або аштрафаваныя. Сярод іх уладальнік дому, чый двор упрыгожваў снегавік з чырвоным шалікам з надпісам «Жыве Беларусь», жанчына ў шкарпэтках «няправільных» колераў і жыхар Мінску, які выставіў скрыню ад тэлевізара з белым і чырвоным колерамі ў акне сваёй кватэры. Хаця і крыміналізацыя снегавікоў, пустых скрынак, бел-чырвона-белых шкарпэтак смешная, наступствы, якія адчуваюць грамадзяне Беларусі, жахліва рэальныя.
9. Здзек з Еўрабачання
ЕЎРАБАЧАННЕ 2021: РАСІЙСКІЯ НАЦЫЯНАЛІСТЫ ПРА МАНІЖУ «ГОРШ ЗА ПЕКЛА» – «САБАТАЖ РАСІЙСКАЙ КУЛЬТУРЫ» – «ХІТРЫ ПЛАН РАЗБУРЭННЯ СЯМ’І» – «ЯЕ БАБУЛІ БЫЛО Б СОРОМНА»
Еўрабачанне з’яўляецца адным з найбуйнейшых у свеце культурных падзей з аўдыторыяй каля 1 мільярда гледачоў. Вясёлае мерапрыемства, якое злучае аўтараў песень з Еўропы і не толькі з іх фан-клубамі. Расія гістарычна займала даволі высокае месца на Еўрабачанні. Але намінацыя ў 2021 г. таджыкскай спявачкі Маніжы народным галасаваннем на расійскім 1 канале выклікала больш чым заклапочанасць. Жанчына-феміністка-мігрантка, якая выказвае падтрымку правам геяў і спевам аб пашырэнні правоў і магчымасцей жанчын, выклікала даволі шырокі рэзананс у нацыяналістычных колах. Царград, інтэрнэт-выданне навін, якім валодае і кіруе нацыяналістычны алігарх Канстанцін Малафееў, параўнаў «Еўрабачанне» з сусветным механізмам ідэалагічнага ўстанаўлення каланіяльнага парадку, распаўсюджвання нянавісці супраць Расіі, падкантрольнага ЗША. Сапраўды?
Вось узор тэксту песні Маніжы:
Кожнай расійскай жанчыне трэба ведаць:
Ты дастаткова моцная, ты разаб’еш сцяну
Гэй, расійская жанчына
Не бойся, дзяўчынка
10. Гумарыстаў знялі з эфіру
Тэлешоў на канале ТНТ, Аднойчы ў Расіі, было знята з эфіру пасля таго, як гумарысты спарадзіравалі трох чэмпіёнаў пракрамлёўскага сарказму: «Россия 1», тэлевядучую Вольгу Скабееву, дырэктара Дзяржаўнага медыяхолдынга «Россия сегодня» Дзмітрыя Кісялёва і тэлевядучага Уладзіміра Салаўёва. Відавочна, што гумарысты павінны былі працягваць здзекавацца з Грэты Тунберг або Навальнага, а не падвяргаць добразычлівай крытыцы каго-небудзь з адданых слуг Крамля.
Дэзынфармацыя – гэта не жартоўная справа
Нягледзячы на тое, што часам мы можам хіхікаць ад абсурднасці некаторых спроб дэзынфармацыі, не забываем, што гумар, насмешкі або хахаганда з’яўляюцца аднымі з пераважных метадаў дэзынфармацыі, якімі карыстаюцца крамлёўскія спецыялісты. Інфашум, які напаўняе інфармацыйную прастору шумам і неверагоднымі заявамі, мае на мэце адцягнуць людзей ад праўды. У наступны раз, калі вы сутыкняцеся са смешным мемам, памятайце, што сатыру і гумар можна выкарыстоўваць для ачарнення, дэзынфармацыі або прыніжэння.
У 2021 годзе дэзынфармацыя атруціла не толькі нашы дэмакратыі, але і паўплывала на нашы паўсядзённыя рашэнні, ад ежы, якую мы ядзім, да адзення, якое мы носім, і вакцын, якія мы вырашаем (не) уводзіць. У 2022 годзе давайце выкарыстаем урокі мінулага, каб зрабіць праўду настолькі даступнай і прывабнай, каб яе нельга было ігнараваць.
Для пачатку праверце, што пайшло не так з пракрамлёўскай дэзынфармацыяй у наступныя гады:
2020: ДЭЗЫНФАРМАЦЫЯ Ў 2020 ГОДЗЕ: НАЙБОЛЬШ НЯЁМКІЯ МОМАНТЫ
2019: ДЭЗЫНФАРМАЦЫЯ Ў 2019 ГОДЗЕ: ДЗЕСЯЦЬ НЯЁМКІХ МОМАНТАЎ
2018: ДЭЗЫНФАРМАЦЫЯ Ў 2018 ГОДЗЕ: ДВАНАЦЦАЦЬ НЯЁМКІХ МОМАНТАЎ